Obchody Millennium Królestwa Polskiego. Inauguracją obchodów Millennium Królestwa Polskiego będzie Msza św. odprawiona przy Ołtarzu Koronacyjnym w Katedrze na Wawelu o godzinie 11:30 w dniu 12 stycznia (niedziela) 2025 roku.
Koronacja pierwszego króla Polski, na obrazie Jana Matejki. Olej na desce 71 x 105 cm, 1889. Muzeum Narodowe, Warszawa - depozyt w Zamku Królewskim w Warszawie. Domena publiczna
Książę piastowski Bolesław Chrobry, wykorzystując bezkrólewie w Cesarstwie po śmierci wrogiego Polsce cesarza Henryka II oraz poparcie papieża Jana XIX, koronował się na pierwszego króla Polski. Według wszelkiego prawdopodobieństwa, samego aktu dokonał w katedrze gnieźnieńskiej dnia 18 kwietnia 1025 roku, arcybiskup gnieźnieński Hipolit w asyście biskupów polskich. Koronacja królewska uwieńczyła trzydziestoletnie panowanie, w trakcie którego Chrobry powiększył terytorium Polski o Morawy, Milsko, Łużyce, Słowację i Grody Czerwieńskie. Zapewnił Polsce niezależną metropolię kościelną i równorzędną pozycję wśród chrześcijańskich państw Europy Zachodniej. Chrobry zmarł kilka miesięcy po koronacji. W roku 1025 odbyła się także koronacja jego syna Mieszka II Lamberta.
Wojciech Kętrzyński: Polska w 1000 roku, mapa do artykułu "Granice Polski w X wieku", Rozprawy Akademii Umiejętności, seria II, tom V, 1894. Domena publiczna. Źródło
Denar Princes Polonie z XI w. z łacińskim określeniem Polski bity przez mennicę książęcą Bolesława Chrobrego. Fotografia Gabinet Numizmatyczny D. Marciniak Licencja CC BY 3.0
Władcy Polski koronowani Koroną Chrobrego:
- 1320 – Władysław I Łokietek
- 1333 – Kazimierz III Wielki
- 1370 – Ludwik Węgierski
- 1434 – Władysław III Warneńczyk
- 1447 – Kazimierz IV Jagiellończyk
- 1492 – Jan I Olbracht
- 1501 – Aleksander Jagiellończyk
- 1507 – Zygmunt I Stary
- 1530 – Zygmunt II August
- 1574 – Henryk Walezy
- 1587 – Zygmunt III Waza
- 1633 – Władysław IV Waza
- 1649 – Jan II Kazimierz Waza
- 1669 – Michał Korybut Wiśniowiecki
- 1676 – Jan III Sobieski
- 1697 – August II Mocny
- 1764 – Stanisław August Poniatowski
W rzeczywistości korona ta nie miała nic wspólnego z tym pierwszym insygnium koronacyjnym Bolesława Chrobrego, które zaginęło. Tak zwana Korona Bolesława Chrobrego powstała znacznie później, bo dopiero na koronację królewską Władysława I Łokietka w 1320 roku Korona Władysława I Łokietka swoją nazwą, Korona Chrobrego, miała przypominać i podtrzymywać tradycję koronacyjną oraz podkreślić tradycję państwa polskiego, znaczenie ciągłości władzy od czasów Bolesława Chrobrego.
Korona Bolesława Chrobrego była przechowywana była wraz z innymi regaliami w skarbcu Zamku Królewskiego na Wawelu. Została zrabowana w październiku 1795 roku przez wycofujących się z Krakowa żołnierzy armii pruskiej. Przekazana królowi pruskiemu, Fryderykowi Wilhelmowi II znajdowała się w berlińskim skarbcu Hohenzollernów. W 1809 roku Fryderyk Wilhelm III mający kłopoty finansowe po klęsce Prus w wojnach napoleońskich nakazał jej rozebranie i przetopienie. W 1811 roku z pozyskanego z Korony Chrobrego złota wybito monety, a kamienie szlachetne sprzedano.
W latach 2001–2003 staraniem antykwariusza z Nowego Sącza, Adama Orzechowskiego, na podstawie zachowanej dokumentacji z XVIII wieku zrekonstruowano Koronę Chrobrego. Replika ta odpowiada wyglądowi insygnium z koronacji Stanisława Augusta Poniatowskiego, a duża część użytego przy jej realizacji złotego kruszcu pochodzi z przetopionych na monety polskich regaliów, zatem być może zawiera choć trochę złota z oryginalnej. Korona była kilkakrotnie wystawiana jako eksponat w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu oraz na spiskim zamku w Starej Lubowli.
- Polona - Kolekcje publiczne - Królowie / Bolesław Chrobry
- Korona Chrobrego, Korona Uprzywilejowana, Corona Privilegiata
- Najdawniejsze polskie insygnia koronacyjne
- Monarchia.info.pl
- Millennium Królestwa Polskiego 1025 - 2025
Replika regaliów koronacyjnych na fotografii Kazimierz Fałowskiego. Licencja CC BY-NC-SA 3.0 Źródło
"Epoka Bolesława Chrobrego zostawiła narodowi w spadku poczucie własnej wartości."
- Paweł Jasienica
*Rysunek korony Bolesława Chrobrego w leadzie artykułu - Wereszczyński Licencja CC BY-SA 4.0