OBRONA LWOWA 1918 SEMPER FIDELIS
18 listopada zapraszamy na krakowskie obchody 105. rocznicy bohaterskiej obrony Lwowa - zwycięskiego powstania Orląt Lwowskich
Artur Oppman, Orlątko | ... Mamo, czy jesteś ze mną? Nie słyszę twoich słów... W oczach mi trochę ciemno... Obroniliśmy Lwów!... Zostaniesz biedna samą... Baczność! Za Lwów! Cel! Pal! Tylko mi ciebie, mamo, Tylko mi Polski żal!...
OBRONA LWOWA 1918-1920 SEMPER FIDELIS
Ochotnicza Legia Kobiet, ochotnicza organizacja wojskowa utworzona we Lwowie w 1918 przez kobiety, pragnące walczyć o niepodległość Polski. Kobiety z OLK walczyły o Lwów w trakcie wojny polsko-ukraińskiej oraz wojny polsko-bolszewickiej, w tym także w walkach o Wilno

Preambuła do aktu wydanego 20 II 1816 roku przez namiestnika Królestwa Polskiego gen. Józefa Zajączka ustanawiającego Główną Dyrekcję Górniczą w Kielcach;

„Chcąc nadać wzrost krajowemu Górnictwu i przyprowadzić rozliczne w Królestwie Polskiem kopalnie wszelkich kruszców i rzeczy kopalnych do takiego stanu aby przez rozszerzenie dawnych, odkrycie nowych, oraz przez doskonalsze sposoby ich wydobywania wyrabiania stawały się coraz pożytecznieyszemi dla kraju i obudziły przemysł osób prywatnych do szukania korzyści z górnictwa…”

1 czerwca 1816 roku utworzono Główną Dyrekcję Górniczą. Ściśle z nią powiązana miała być „szkoła górnictwa praktyczna w celu kształcenia zdatnych do kopalni urzędników i oficjalistów założona”. Inicjatorem powstania kieleckiej uczelni był Stanisław Staszic, ale pierwsze próby wprowadzenia górnictwa i hutnictwa do programu nauczania Akademii Krakowskiej podejmował już w 1776 roku Hugo Kołłątaj. Szkoła kielecka wzorowana była na istniejących już od połowy XVIII wieku europejskich akademiach górniczych: w Bańskiej Szczawnicy (Scheminitz) zorganizowanej w latach 1762–1770, Akademii Górniczej we Freibergu działającej od 1765 roku, Szkole Górniczej w Petersburgu utworzonej w 1773 roku, Szkole Górniczej w Clausthal z 1775 roku i paryskiej Ecole des Mines z roku 1783

Szkoła rozpoczęła swoją działalność w grudniu 1816 roku, a zajęcia były prowadzone prawdopodobnie od stycznia 1817 roku

Stanisław Staszic (1755–1826) ksiądz, wybitny działacz kulturalny, gospodarczy i polityczny.

Stanisław Staszic (1755–1826) ksiądz, wybitny działacz kulturalny, gospodarczy i polityczny. Źródło: CBN Polona (domena publiczna)

Szkoła Akademiczno-Górnicza w Kielcach powstała 20 lutego 1816 roku z inicjatywy Stanisława Staszica. Uchodzi za pierwszą polską uczelnię techniczną. Mieściła się w północnym skrzydle pałacu Biskupów Krakowskich. 

Nauka w szkole była bezpłatna, uczniowie zamiejscowi mogli otrzymać bezpłatne mieszkanie. Zajęcia były prowadzone w języku polskim i niemieckim. W 1819 roku w szkole górniczej uczyło się 9 uczniów, w roku 1820 18 uczniów, w 1823 roku 41 uczniów, a w 1825 roku 36 uczniów. Życie studenckie regulowały „Przepisy dla uczniów”, które omawiały warunki przyjęcia na uczelnię, tok studiów, zachowanie i obowiązki uczniów. Obowiązkiem studentów, nazywanych w szkole górniczej elewami, było m.in. noszenie munduru górniczego określającego przynależność do odpowiedniej klasy Korpusu Górniczego. Oprócz zajęć teoretycznych uczniowie odbywali także praktyczną naukę zawodu. Zajęcia przeprowadzano w laboratorium umieszczonym w północnym skrzydle pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach oraz w nowo utworzonej „Hucie Aleksandra” w Białogonie. Na pozostałości laboratorium, m.in. studnię, system kanalików odpływowych oraz fragmenty naczyń i wypalonych glinianych tygli, natrafiono podczas prac remontowo-konserwatorskich przeprowadzonych w północnym skrzydle pałacu w 1991 roku.

W roku 1826 szkoła została przeniesiona do Warszawy, nie wznowiła tam jednak działalności i przestała istnieć.

  

Rozmieszczenie pierwszych w Europie szkół technicznych

Źródło mapy - Dwieście lat tradycji wyższego szkolnictwa technicznego na ziemiach polskich. Szkoła Akademiczno-Górnicza w Kielcach. - Prof. dr hab. inż. Stanisław Adamczak, Forum Akademickie

 

Absolwentami Szkoły Akademiczno-Górniczej w Kielcach byli między innymi:

  •  Wacław Borowski,
  •  Jerzy Józef Patrycy Cieszkowski,
  •  Jan Dąbski,
  •  Karol Fretsche,
  •  Hipolit Grafowski,
  •  Wojciech Leopold Krygier,
  •  Jacek Lipski,
  •  Jan Łęcki,
  •  Aleksander Pollini, 
  •  Franciszek Ksawery Prauss,
  •  Łukasz Reklewski,
  •  Józef Skalski,
  •  Andrzej Spleszyński,
  •  Jan Strahler,
  •  Jan Wąsikiewicz,
  •  Teofil Żebrawski

Bibliografia:

 

Powstanie styczniowe - strona archiwalna śp. Jerzego Kowalczyka [1935 - 2015]

menu historia

Histmag.org