Bitwa pod Komarowem - 31 VIII 1920 - zwycięski bój polskiej kawalerii z przeważającą siłą kawalerii bolszewickiej

Sowiecka kawaleria w sierpniu 1920 roku próbowała zdobyć Lwów w czym przeszkodziła między innymi bohaterska obrona stacji kolejowej w Zadwórze. Działała wtedy wbrew rozkazom dowództwa Armii Czerwonej, które nakazywał marsz i atak przez Lublin na Warszawę. Dopiero po odparciu wojsk bolszewickich spod stolicy Polski, Siemion Budionny, ponaglany dyrektywami dowództwa, skierował się spod Lwowa na północny zachód. Udało mu się sforsować Bug i podejść pod Zamość, broniony przez oddziały polskie. Polskie dowództwo chciało osaczyć i zniszczyć przeciwnika na wschód od miasta co udało się pod Komarowem. Mapa

Bitwa pod Komarowem (lewa część tryptyku). 2 pułk szwoleżerów majora Rudolfa Ruppazdobywa szarżą wzgórze 255 na północ od Woli Śniatyckiej

Bitwa pod Komarowem (lewa część tryptyku). 2 pułk szwoleżerów majora Rudolfa Ruppa zdobywa szarżą wzgórze 255 na północ od Woli Śniatyckiej. Replika z 1939 obrazu Jerzego Kossaka z 1934 roku. Olej na płótnie, 69 x 120 cm. Własność prywatna. Źródło Tryptyk został namalowany dla Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu, gdzie znajdował się do września 1939 roku. Po wkroczeniu Niemców tryptyk został przez nich wywieziony w nieznanym kierunku i zaginął. Dzięki malowaniu przez Jerzego Kossaka licznych replik swoich obrazów zachowały się repliki lewego i prawego skrzydła tryptyku, część centralna została zachowana tylko w formie reprodukcji. Znajdują się one w zbiorach prywatnych w Polsce i w USA.

31 sierpnia 1920 roku na polach Wolicy Śniatyckiej doszło do wielkiego starcia polskiej kawalerii z przeważającymi siłami 1. Armii Konnej (Konarmia) generała Siemiona Budionnego. Była to ostatnia w historii Europy oraz największa w XX wieku bitwa kawalerii. Bitwa uznana przez historyków za jedną z przełomowych bitew w historii świata.

Pod Komarowem polscy ułani z 1. Dywizji Jazdy pułkownika Juliusza Rómmla pokonali kozaków 1. Armii Konnej generała Siemiona Budionnego. W wyniku całodziennej walki polska 1. Dywizja Jazdy odparła natarcie czterokrotnie silniejszego przeciwnika i po zadaniu mu znaczących strat – zmusiła go do odwrotu.

W skład polskiej 1. Dywizji Jazdy wchodziły:

6 Brygada Jazdy, którą dowodził płk Konstanty Plisowski, szefem sztabu był por. Janusz Iliński.
6 Brygada składała się z następujących pułków:
1 Pułk Ułanów Krechowieckich pod dowództwem płk. Sergiusza Zahorskiego
12 Pułk Ułanów Podolskich pod dowództwem rtm. Tadeusza Komorowskiego
14 Pułk Ułanów Jazłowieckich pod dowództwem kpt. art. Michała Belina- Prażmowskiego.
7 Brygada Jazdy z dowódcą płk. Henrykiem Brzezowskim i szefem sztabu rtm. Witoldem Morawskim w skład, której wchodzili:
2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich pod dowództwem mjr. Rudolfa Ruppa
8 Pułk Ułanów Księcia J. Poniatowskiego pod dowództwem rtm. Kornela Krzeczunowicza
9 Pułk Ułanów Małopolskich pod dowództwem mjr. Stefana Dembińskiego a także Kombinowany

oraz Dywizjon Artylerii Konnej w składzie:

1 bateria 3 Dywizjonu Artylerii Konnej,
2 bateria 3 Dywizjonu Artylerii Konnej,
1 bateria 1 Dywizjonu Artylerii Konnej
2 bateria 6 Dywizjonu Artylerii Konnej

Całością działań artylerii w dniu bitwy dowodził major Stefan Trzebiński.

Polska 1. Dywizja Jazdy liczyła ok. 1 500 ułanów, 70 ciężkich karabinów maszynowych oraz 16 dział.

Bolszewicka 1. Armia Konna generała Siemiona Budionnego to ok. 7 000 żołnierzy, 31 dział, około 270 karabinów maszynowych i 7 samochodów pancernych. Skala całodziennych zmagań w rejonie Komarowa, ich zaciekłość w zmieniającym się co chwila teatrze wojennym, doskonałe dowodzenie i wyszkolenie polskich pułków kawaleryjskich nie tylko powstrzymały Budionnego w jego marszu w kierunku Warszawy, ale zadały mu klęskę z której nie mogli się otrząsnąć do końca działań wojennych.

Siły polskie były co najmniej 4 - krotnie mniejsze.

Straty: