OBRONA LWOWA 1918 SEMPER FIDELIS
18 listopada zapraszamy na krakowskie obchody 105. rocznicy bohaterskiej obrony Lwowa - zwycięskiego powstania Orląt Lwowskich
Artur Oppman, Orlątko | ... Mamo, czy jesteś ze mną? Nie słyszę twoich słów... W oczach mi trochę ciemno... Obroniliśmy Lwów!... Zostaniesz biedna samą... Baczność! Za Lwów! Cel! Pal! Tylko mi ciebie, mamo, Tylko mi Polski żal!...
OBRONA LWOWA 1918-1920 SEMPER FIDELIS
Ochotnicza Legia Kobiet, ochotnicza organizacja wojskowa utworzona we Lwowie w 1918 przez kobiety, pragnące walczyć o niepodległość Polski. Kobiety z OLK walczyły o Lwów w trakcie wojny polsko-ukraińskiej oraz wojny polsko-bolszewickiej, w tym także w walkach o Wilno

O powstaniu zapory i elektrowni wodnej w tym miejscu na Dunajcu, myślano już od 1919 roku. Inwestycja nie mogła powstać z powodu braku państwowych środków na inwestycje. Ostatecznie decyzję o rozpoczęciu budowy przyspieszyła tragiczna powódź z lipca 1934 roku oraz zapotrzebowanie na energię elektryczną nowo planowanego Centralnego Okręgu Przemysłowego.

Projekt techniczny zapory i elektrowni w Rożnowie wykonało Biuro Dróg Wodnych Ministerstwa Komunikacji. Projektantami zbiornika, zapory i elektrowni w Rożnowie byli inżynierowie: Herbich, Żmigrodzki, Smoleński, Śliwiński i Balcerski. Tempo projektowania było zadziwiająco szybkie i już na początku 1935 roku ówczesne Ministerstwo Komunikacji powierzyło budowę zapory i elektrowni w Rożnowie firmie „Zapory i Roboty Hydrauliczne Towarzystwo Polsko-Francuskie Sp. z o.o." Prace budowlane rozpoczęto w lutym 1935 roku. Napełnianie zbiornika rozpoczęto w drugiej połowie 1941 r., a jego całkowite napełnienie nastąpiło w 1943 r. po wiosennych i letnich wezbraniach.

Miejsce budowy zostało wybrane w najwęższym miejscu pogórskiego przełomu Dunajca we wsi Rożnów, między cyplem góry Łazy (323 m n.p.m.), nazywanym również Łaziska, a stromym, zalesionym, wygiętym na kształt podkowy szczytem północnym Ostrej Góry (459 m n.p.m.). Zapora ma 550 m długości, jej całkowita szerokość w koronie wynosi 9 m, a wysokość od gruntu 32,5 m. Stały przepływ wody wykorzystano do uruchomienia czteroturbinowej elektrowni wodnej, wbudowanej w środek zapory. Betonowy mur o szerokości 40 m stoi na fundamencie wpuszczonym 17 m w podłoże. We wschodniej części zapory znajdują się przepławki (system stopniowych basenów) dla ryb wędrujących w górę rzeki na doroczne tarło. W zachodniej części znajduje się pięć przepływów i siedem upustów dla wysokiej wody.
 
Zapora w Rożnowie

W wyniku spiętrzenia wody przez zaporę powstało Jezioro Rożnowskie. W 1942 roku zakończono budowę i oddano do eksploatacji dwutorową linię elektroenergetyczną Rożnów – Tarnów Mościce - Starachowice - Warszawa, o napięciu 150 kV. Warszawską stację transformatorową 150/35 kV zlokalizowano w pobliżu miejscowości Szamoty. Układ przesyłowy Rożnów - Szamoty pracował do 1944 roku.

Obecnie elektrownia Rożnów jest jedną z sześciu elektrowni wchodzących w skład Zespołu Elektrowni Wodnych Rożnów. Pozostałe to Elektrownia Czchów, Elektrownia Przewóz, Elektrownia Dąbie, Elektrownia Olcza i Elektrownia Kuźnice.

 

Podstawowe parametry zapory:

  • Kilometr biegu Dunajca - 80,00 km
  • Typ - zapora betonowa ciężka
  • Kubatura: 450 000 
  • Wysokość - 49 m
  • Długość w koronie - 550 m
  • Szerokość u podstawy - 39 m
  • Szerokość korony - 9 m
  • Spad wody - 29 m
  • Przepływ wody: 240 m³/s
  • Przelewy górne - 7 szt
  • Przelewy dolne - 5 szt
  • Pojemność zbiornika - 167 mln m3
  • Powierzchnia zbiornika - 1600 ha
  • Wysokość lustra wody przy średnim stanie wody: 265 m n.p.m.
  • Maksymalna głębokość - 25–30 m
  • Długość zbiornika - 22 km

 Elektrownia:

  • Moc osiągalna - 56 MW (4 x 14 MW)
  • Moc znamionowa - 50 MW (4 x 12,5 MW)
  • Roczna produkcja energii elektrycznej: ok. 125 mln kWh
  • Zaporę wyposażono w 4 identyczne turbozespoły 

Podstawowe parametry turbozespołu:

  • Moc zainstalowana TZ - 14 000 kW
  • Moc osiągana TZ - 14 000 kW
  • Rok budowy - 1938 - 1939

Turbina:

  • Typ - Kaplan
  • Producent - Escher Wyss & Cie 1
  • Moc zainstalowana - 14 500 kW
  • Przepływ Q - 60 m3/s
  • Spad - H - 28,5 m
  • Obroty - 214 obr./min

Generator:

  • Rok budowy - 1938-1939
  • Producent - BBC 2
  • Moc zainstalowana - 15 600 kVA
  • Moc czynna - 14 000 kW
  • Napięcie - 6,3 kV
  • Obroty - 214 obr./min
Galeria zdjęć archiwalnych z czasu budowy zapory na Dunajcu w Rożnowie.
 
 
Zapora w Rożnowie współcześnie, filmowana z drona.
 
Położenie: 
lub Map
 
 
Źródła:
 
  1. Tauron - Ekoenergia
  2. Szukaj w Archiwach
  3. Wikiwand
  4. SCS IVN wskaźnik [sygnalizator] obecności pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez linie przesyłowe wysokiego napięcia

Przypisy:

  1. Escher Wyss & Cie. znana również jako Escher Wyss AG , była szwajcarską firmą przemysłową specjalizującą się w inżynierii i budowie turbin. Siedziba firmy mieści się w dzielnicy Escher Wyss w Zurychu, która wzięła swoją nazwę od firmy. Firma została założona, jako Escher Wyss & Cie., W 1805 roku przez Hansa Caspara Eschera i Salomona von Wyssa . Początkowo przędzalnia tekstylna , obaj rozszerzyli działalność o warsztat maszynowy, w którym wytwarzano maszyny tekstylne, koła wodne, turbiny wodne, urządzenia do przenoszenia mocy, a od 1835 r. Statki, w tym kotły i silniki parowe. Po 1860 roku pod kierownictwem Hansa Zoelly'ego firma koncentrowała się na układach hydraulicznych, silnikach parowych i układach chłodzenia. W latach 1904-1929 produkowano turbiny parowe dla elektrociepłowni, statków i lokomotyw. Firma produkowała również układy hydrauliczne elektrowni wodnych. 
  2. Brown, Boveri & Compagnie ( BBC ) to szwajcarska grupa firm elektrotechnicznych . Została założona w Zurychu w Szwajcarii w 1891 roku przez Charlesa Eugene Lancelota Browna i Waltera Boveriego,

#Elektrownia w Rożnowie - element infrastruktury Centralnego Okręgu Przemysłowego

Na koniec schemat działania elektrowni wodnej, nie dla inżynierów i techników :)

Jak działa elektrownia wodna

Najlepszy sposób na tanią i ekologiczną energię elektryczną. Dodatkowo stabilizujący rzeki, mikroklimat, .... dlaczego tak niechętnie stosowany przez obecnych decydentów. Nie potrafię odpowiedzieć, bez długiego steku obraźliwych słów.