Standardy rozstawu szyn w torze kolejowym

Rozstaw szyn – najmniejsza odległość między liniami prostopadłymi do powierzchni tocznej, przecinającymi każdy profil główki szyny w zakresie od 0 do 14 mm poniżej powierzchni tocznej. W Polsce szerokość ta mierzona 14 mm poniżej górnej powierzchni szyny.

Geograficzny rozkład światowych standardów rozstawu szyn w torze kolejowym.

Praca własna - Made using the list on CIA Factbook railways and Seabhcan's railmap. Uses File:BlankMap-World-v8.png CC BY-SA 3.0

Wybór najpopularniejszych rozstawów szyn, pełniejszy wykaz.

Rozstaw minimalny:

• 15 cali - 381 mm - 15″

Rozstaw wąski:

• 600 - 600 mm - 1 stopa ​11 ⁵⁄₈ ″
• 2 stopy - 610 mm - 2 stopy
• 750 - 750 mm - 2 stopy ​5 ¹⁄₂ ″
• Standard Bośniacki - 760 mm - 2 stopy ​5 ¹⁵⁄₁₆ ″
• Dwie stopy i 6 cali - 762 mm - 2 stopy 6 ″
• Szwedzkie 3 stopy - 891 mm - 2 stopy ​11 ³⁄₃₂ ″
• 900 - 900 mm - 2 stopy ​11 ⁷⁄₁₆ ″
• Trzy stopy - 914 mm - 3 stopy
• Metr - 1 000 mm - 3 stopy ​3 ³⁄₈ ″
• Trzy stopy i 6 cali - 1,067 mm - 3 stopy 6 ″

Rozstaw standardowy:

• Standard - 1 435 mm - 4 stopy 8 ¹⁄₂ ″ [wprowadzony w 1825 roku | George Stephenson]

Szeroki:

• Standard Drezdeński - 1 450 mm - 4 stopy ​9 ³⁄₃₂ ″
• Standard Lipski - 1 458 mm - 4 stopy ​9 ¹³⁄₃₂ ″
• Standard Toronto - 1 495 mm - 4 stopy ​10 ⁷⁄₈ ″
• 1520 - 1 520 mm - 4 ft ​11 ⁷⁄₈ ″ [wprowadzony w 1842 roku dla kolei moskiewsko-petersburskiej | George Washington Whistler]
• Pięć stóp [Standard Fiński i Stary Rosyjski] - 1 524 mm - 5 stóp
• Standard Pensylwania - 1 581 mm - 5 stóp ​2 ¹⁄₄ ″
• Standard Pensylwania II - 1 588 mm - 5 stóp ​2 ¹⁄₂ ″
• Pięć stop i trzy cale - 1 600 mm - 5 stóp 3 ″
• Standard Baltimore - 1 638 mm - 5 stóp ​4 ¹⁄₂ ″
• Standard Hiszpański - 1 668 mm - 5 stóp ​5 ²¹⁄₃₂ ″
• Pięć stóp i sześć cali - 1 676 mm - 5 stóp 6 ″
• IK Brunet - 2 140 mm - 7 stóp ¹⁄₄ ″

Standardy rozstawu szyn według użytkowników:

1 000 mm - Argentyna (11 000 km), Brazylia (23 489 km), Boliwia, północne Chile, Hiszpania ( Feve, FGC, Euskotren, FGV, SFM), Szwajcaria (RhB, MOB, BOB, MGB), Malezja, Tajlandia, Bangladesz, Afryka Wschodnia. [Łącznie długość torów około 95 000 km]

1 067 mm - Afryka Południowa i Środkowa, Nigeria (najwięcej), Indonezja , Japonia , Tajwan , Filipiny , Nowa Zelandia , Queensland, Australia , Australia Zachodnia i Australia Południowa. [Łącznie długość torów około 112 000 km]

1 435 mm - Albania, Argentyna, Australia, Austria, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Brazylia [194 km], Bułgaria, Kanada, Chiny, Chorwacja, Kuba, Republika Czeska, Dania, Dżibuti, DR Konga (odcinek Kamina-Lubumbashi, planowany), Etiopia, Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Grecja, Węgry, Indie (używane tylko w szybkim tranzycie), Indonezja (Aceh i Sulawesi), Włochy, Izrael, Kenia (Mombasa – Nairobi Standard Gauge Railway), Liechtenstein, Litwa (Rail Baltica), Luksemburg, Macedonia, Meksyk, Czarnogóra, Holandia, Korea Północna, Norwegia, Panama, Peru,Filipiny, Polska, Rumunia, Serbia, Słowacja, Słowenia, Korea Południowa, Hiszpania (AVE, Alvia i FGC), Szwecja, Szwajcaria, Turcja, Stany Zjednoczone, Urugwaj, Wenezuela oraz niektóre linie prywatne w Japonii. Linie dużych prędkości na Tajwanie. System podmiejskich kolei Gautrain w Afryce Południowej. [Łącznie długość torów około 730 000 km] ~ 55 % światowych torów.

1 520 mm - Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Finlandia, Gruzja, Kazachstan, Kirgistan, Litwa, Łotwa, Mołdawia, Mongolia, Rosja, Tadżykistan, Turkmenistan, Ukraina, Uzbekistan. [Łącznie długość torów około 220 000 km]

1 524 mm - Estonia, Finlandia (Kompatybilny z  rozstawem 1 520 mm). [Łącznie długość torów około 7 100 km]

1 600 mm - Irlandia , Irlandia Północna (1800 km),  także w australijskich stanach Wiktorii i Australii Południowej (4017 km), Brazylia (4057 km). [Łącznie długość torów około 9 800 km]

1 668 mm - Portugalia, Hiszpania. [Łącznie długość torów około 15 400 km]

1 676 mm - Indie, Pakistan, Bangladesz, Sri Lanka, Argentyna, Chile, koleje BART w rejonie Zatoki San Francisco w Stanach Zjednoczonych. [Łącznie długość torów około 134 000 km]

 Praca własna - Made using the list on CIA Factbook railways and Seabhcan's railmap. Uses File:BlankMap-World-v8.png CC BY-SA 3.0

Stare oznaczenia szyn kolejowych

Źródła:

• A history of track gauge by George W. Hilton
• Railroad Gauge Width
• Juan Manuel Grijalvo – The Myth of the "Standard" Gauge
• Wikipedia

Licencja:

Tekst udostępniony na licencji CC BY-SA 3.0 PL  Mapy, grafiki, filmy pozostają własnością ich posiadaczy, użyte zostały do celów poglądowych oraz edukacyjnych.