Firma Laurin & Klement protoplasta marki Škoda Auto

Firma Laurin & Klement została założona w 1895 roku przez księgarza, miłośnika oraz sprzedawcę rowerów Wacława Klementa (1868 – 1938) oraz ślusarza narzędziowego Wacława Laurina (1865 – 1930), siedzibą firmy było czeskie miasto Mladi Boleslav, w tamtych czasach znajdujące się w granicach monarchii Austro-Węgierskiej.


Václav Klement		Václav Laurin

Bezpośrednim powodem, który zainspirował pomysł założenia firmy produkującej rowery, była odpowiedź firmy drezdeńskiej Seidel & Naumann produkującej rowery marki Germania, na reklamację roweru złożoną na piśmie w języku czeskim przez pana Klementa. Firma Seidel & Naumann obraźliwie dla Czecha odpowiedziała, że reklamacja ma być napisana w "jakimś zrozumiałym języku", czyli w domyśle po niemiecku. Należy pamiętać, że druga połowa XIX wieku była czasem bardzo silnego budzenia się świadomości oraz odrębności narodowej Czechów.

Panowie V. Laurin i V. Klement w reakcji na zachowanie producenta rowerów Germania postanowili rozpocząć własną produkcję pod swoją marką Slavia. Zatrudniając na początek 5 pracowników, 17 grudnia 1895 roku rozpoczęli swoją produkcję w wynajętym warsztacie, położonym w dzielnicy Na Hejtmánce na przedmieściach Mlade Bolesłavi. Nowa firma na rynku na początku miała kłopoty ze zbytem swoich rowerów, pomimo dwuletniej gwarancji i zaopatrzenia autoryzowanych sprzedawców w komisowe rowery. Dopiero pomysł Vaclava Klementa o rozpoczęciu sprzedaży ratalnej bez pobierania dodatkowych kosztów i odsetek od kredytu, spowodował zwiększenie sprzedaży oraz wzrost zaufania klientów do firmy Lauirn & Klement. Rower produkcji L&K kosztował 200 - 320 ówczesnych koron austriackich. Średnie roczne zarobki wyższego urzędnika wynosiły 1400 koron, nauczyciela 300 koron a robotnika 250 koron. Rower nie był tanim produktem, dlatego bez kosztowy system ratalny bardzo pomagał w zakupie, jak by nie było luksusowego w tamtych czasach towaru.

Z końcem 1896 roku firma Laurin & Klement zarejestrowała się w oficjalnym rejestrze przedsiębiorców, wcześniej była spółką dwóch fizycznych osób. W lutym 1897 roku L&K przeniosła swoją produkcję do nowej siedziby na Nowym Mieście zatrudniając już 21 pracowników. W programie produkcyjnym miała 5 typów rowerów jednoosobowych, 2 typy rowerów dwuosobowych, 3 typy rowerów trójkołowych oraz rowery dziecinne. Rosnące zainteresowanie wyrobami L&K spowodowało konieczność kolejnej przeprowadzki do większych pomieszczeń. Firma zakupiła działkę o powierzchni 11 ha, dająca duże możliwości rozwojowe firmy w przyszłości. W sierpniu 1897 roku L&K przeprowadziła się do nowo zbudowanych budynków produkcyjnych, z końcem 1897 roku zatrudniała 32 pracowników produkcyjnych, 6 uczniów oraz 3 urzędników.

Firma Laurin & Klement dała początek marce Škoda Auto.

Z lewej strony Wacław Klement, po prawej Wacław Laurin [1895] Źródło: archiwum Škoda Auto z wolnych zasobów Wikimedia Commons.

W 1899 roku w ofercie firmy Laurin & Klement oprócz: 5 modeli rowerów, 2 typów tandemów i 2 typów rowerów dziecinnych, pojawił się motorowej z silnikiem spalinowym napędzającym przednie koło, silnik został zakupiony we francuskiej firmie braci Eugène et Michel Werner (rosyjscy dziennikarze, imigranci oraz producenci rowerów Michał i Eugeniusz Wernerowie). Silnik był czterosuwowy, jednocylindrowy, o pojemności skokowej 217 cm³ o mocy ~ 0,8 kW, chłodzony powietrzem, napędzał przednie koło za pomocą skórzanego pasa. Prędkość motoroweru według zapewnień producentów dochodziła do 35 km/h. Była to jednoznaczna zapowiedź produkcji prawdziwego motocykla a w konsekwencji samochodów. 11 listopada 1899 roku w Pradze, firma L&K zaprezentowała publicznie pierwszy motocykl własnej konstrukcji - Laurin & Klement Typ 1, z silnikiem zamontowanym w ramie poniżej siedziska kierowcy, napędzający koło tylne za pośrednictwem pasa rzemiennego. W motocyklu były zastosowane silniki: do motocykla o oznaczeniu 1 ¼ - silnik o mocy 1,25 KM i pojemności 184 cm³ a do motocykla typ 1 ¾ - silnik o mocy 1,75 KM i pojemności skokowej 211 cm³. Do końca 1914 roku firma Laurin & Klement wyprodukowała około 3000 egzemplarzy motocyklów typu 1.

Laurin & Klement Typ 1 ¾