Silnik wysokoprężny S56, S560

Silnik wysokoprężny S56, S560

Silnik S56 oraz jego zmodyfikowana wersja S560 był produkowany w Zakładach Mechanicznych im. M. Nowotki w Warszawie (poźniej PZL-Wola), stosowany do napędu produkowanych w Jelczańskich Zakładach Samochodowych samochodów ciężarowych Żubr A80.

Podstawowe parametry silnika wysokoprężnego S 56:

Typ - wysokoprężny, czterosuwowy, górnozaworowy
Ilość cylindrów - 6
Układ cylindrów - rzędowy, ukośny
Odchylony od pionu - 30^o w prawo
Układ chłodzenia - wymuszony, cieczą, w kadłubie obieg termosyfonowy, pompa wirnikowa
Kadłub silnika - żeliwo
Tuleje cylindrów - mokre
Głowice dzielone - 3 sztuki
Wałek rozrządu umieszczony w kadłubie silnika po lewej stronie
Układ rozrządu - popychaczowy, OHV
Wał korbowy podparty na 7 łożyskach ślizgowych, kuty ze stali węgłowej 45 z przykręcanymi przeciwwagami
Średnica cylindra cylindra - 125 mm
Skok tłoka - 135 mm
Pojemność skokowa - 9 935 cm³
Moc maksymalna - 140 KM przy 2200 obr/min
Maksymalny moment obrotowy - 500 Nm przy 1450 obr/min
Stopień sprężania - 19
Pompa wtryskowa tłoczkowa systemu Boscha, rzędowa z regulatorem mechanicznym
Ciśnienie wtrysku - 180 atm
Wtryskiwacze z rozpylaczami czopikowymi
Komora spalania - toroidalna w tłoku
Wtrysk bezpośredni
Układ smarowania obiegowy z zębatą pompą oleju z napędem od wału korbowego
Wydajność pompy oleju - 93 l/min przy 2200 obr/min
Maksymalne ciśnienie smarowania - 4 kG/cm²
Filtracja oleju - 2 szeregowe filtry wstępne oraz 2 szczelinowe filtry bocznikowe z wymiennymi wkładami tekturowymi. W układzie smarowania dodatkowo był wyposażony w przelewowy zawór bezpieczeństwa oraz zawór obiegowy, otwierający się z chwilą zatkania wkładów filtrujących
Jednostkowe zużycie paliwa - 170 g/KM/godz
Instalacja elektryczna - 12 V, rozruch 24 V
Prądnica 12 V 300 W
Rozrusznik 3,0 kW włączany elektromagnetycznie
Sprzęgło - suche, jednotarczowe
Masa własna - 990 kG

Silnik opracował i wdrożył do produkcji w 1954 roku zespół konstruktorów pod kierunkiem prof. dr inż. Edwarda Lotha (30.11.1916 ÷ 1981), który pracował także nad silnikami S47, S472, S53 oraz S530 wraz z zespołem (m.in. inż. Dobrzyński i inż. Cudny)

Silnik S56 oraz S560 był produkowany w Zakładach Mechanicznych im. Nowotki w Warszawie, które nie dysponowały w tamtym czasie odpowiednim doświadczeniem, a częste braki materiałowe zmuszały do poszukiwania rozwiązań kompromisowych kosztem jakości końcowego produktu.

W 1962 opracowano i wdrożono do produkcji w 1964 roku zmodernizowany silnik S560, w którym powiększono pojemność do 11 030 cm³ poprzez zwiększenie skoku tłoka do 150 mm, zmieniono komorę spalania, uzyskując moc 150 KM przy niższych obrotach.

Silnik wysokoprężny S56

Podstawowe parametry silnika wysokoprężnego S 560:

Typ - wysokoprężny, czterosuwowy, górnozaworowy
Ilość cylindrów - 6
Układ cylindrów - rzędowy, ukośny
Odchylony od pionu - 30^o w prawo
Układ chłodzenia - w całym silniku wymuszony cieczą, pompa wirnikowa
Kadłub silnika - żeliwo
Tuleje cylindrów - mokre
Głowice dzielone - 3 sztuki
Wałek rozrządu umieszczony w kadłubie silnika po lewej stronie
Układ rozrządu - popychaczowy, OHV
Wał korbowy podparty na 7 łożyskach ślizgowych, kuty ze stali węgłowej 45 z przykręcanymi przeciwwagami
Średnica cylindra cylindra - 125 mm
Skok tłoka - 150 mm
Pojemność skokowa - 11 030 cm³
Moc maksymalna - 150 KM przy 2000 obr/min
Maksymalny moment obrotowy - 710 Nm przy 1400 obr/min
Stopień sprężania - 19
Pompa wtryskowa tłoczkowa systemu Boscha, rzędowa z regulatorem mechanicznym
Ciśnienie wtrysku - 180 atm
Wtryskiwacze z rozpylaczami czopikowymi
Komora spalania - toroidalna w tłoku (zmieniona w stosunku do S56)
Wtrysk bezpośredni
Układ smarowania obiegowy z zębatą pompą oleju z napędem od wału korbowego
Wydajność pompy oleju - 93 l/min przy 2200 obr/min
Maksymalne ciśnienie smarowania - 4 kG/cm²
Filtracja oleju - 2 szeregowe filtry wstępne oraz 2 szczelinowe filtry bocznikowe z wymiennymi wkładami tekturowymi. W układzie smarowania dodatkowo był wyposażony w przelewowy zawór bezpieczeństwa oraz zawór obiegowy, otwierający się z chwilą zatkania wkładów filtrujących
Jednostkowe zużycie paliwa - 170 g/KM/godz
Instalacja elektryczna - 12 V, rozruch 24 V
Prądnica 12 V 300 W
Rozrusznik 3,0 kW włączany elektromagnetycznie
Sprzęgło - suche, jednotarczowe
Masa własna - 990 kG

Oba modele silników S56 oraz teoretycznie poprawiona wersja S560 miały opinię bardzo awaryjnych. Do najczęstszych usterek należały uszkodzenia wału korbowego oraz jego łożyskowania. Wynikało to z zastosowania niespotykanego w innych konstrukcjach systemu przykręcania przeciwwag wału korbowego. Dochodziło do ich urywania się co skutkowało rozbiciem bloku silnika. W późniejszym okresie wymontowywano wadliwe przeciwwagi, ale brak wyrównoważenia powodował nadmierne zużycie czopów głównych wału korbowego w wyniku czego występowało nadmierne zużycie panewek i powstawanie nadmiernych luzów. Problemem było także zbyt duże dymienie oraz pękanie i zacieranie się tłoków. Silniki miał też zbyt duży konstrukcyjnie kąt wyprzedzenia wtrysku, co powodowało trudności z jego uruchamianiem, szczególnie okresie zimowym.

Nierozwiązane problemy konstrukcyjne i montażowe, których tak na prawdę nie próbowano rozwiązać systemowo, były podstawą decyzji o zakupie licencji na silnik SW 680 od firmy British Leyland (polska licencyjna wersja silników typu 0.680). Produkcję licencyjnych silników SW 680 w 1966 roku rozpoczęły zakłady WSK Mielec.

Autor poszukuje skanów materiałów, które pomogły by wzbogacić powyższy tekst. Mile widziane kopie rysunków, katalogów, zdjęć, wspomnienia, itp.. Bardzo proszę o kontakt Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.