Artur Szkatuła
Cmentarz wojenny nr 251 Ujście Jezuickie
Położony w centrum wsi, tuż przy drodze do Opatowa zaprojektowany został przez Johanna Watzala i Emila Ladewiga. Część ogrodzenia to betonowe słupki, połączone ze sobą poziomo pięcioma żelaznymi rurami. Z pozostały stron ogrodzony jest pełnym murem betonowym. W linii ogrodzenia północnego umieszczono symetrycznie dwa wejścia, zamknięte jednoskrzydłowymi żelaznymi furtkami ażurowymi z motywem krzyżyków „treflowych”. Pomnik centralny zaprojektowany najprawdopodobniej przez Emila Ladewiga, wykonany jest w formie sarkofagu ustawionego na wysokim cokole i trzech ułożonych poprzecznie belkach, zakończonych motywem krzyży greckich.
Na postumencie sarkofagu prawdopodobnie istniała inskrypcja:
KIEDY Z KRWAWEGO POSIEWU UŚMIERCAJĄCEJ WOJNY,
WZEJDZIE DLA WSTRZĄŚNIĘTEGO ŚWIATA STULECIE SZCZĘŚCIA.
Poległych w okresie od 3 do 6 maja 1915 r. żołnierzy pochowano w 23 grobach zbiorowych i 6 pojedynczych.
Cmentarz wojenny nr 251 współcześnie. Fotografie Letheko. (CC BY-NC-ND 4.0)
Na cmentarzu spoczywa 275 żołnierzy austro-węgierskich, która większość z nich należała do 31. Batalionu Strzelców Polowych składającego się przeważnie z Bośniaków – mahometan.
Pozostali pochowani tutaj należeli m.in. do 16. Pułku Piechoty Landwehry (82 % Polaków z okolic Krakowa i Wadowic) oraz 25. Pułku Landszturmu.
Pochowani Rosjanie w liczbie 77 należeli przeważnie do 128. Starooskolskiego Pułku Piechoty.
Cmentarz wojenny nr 251 Ujście Jezuickie po zakończeniu prac budowlanych. [1917] Archiwum Narodowe w Krakowie. Domena publiczna.
Cmentarz wojenny nr 251 Ujście Jezuickie po zakończeniu prac budowlanych. [1917] Archiwum Narodowe w Krakowie. Domena publiczna.
Cmentarz wojenny nr 251 Ujście Jezuickie po zakończeniu prac budowlanych. [1917-1918] Archiwum Narodowe w Krakowie. Domena publiczna.
Artur Szkatuła /www.gkazelot.pl/
Źródła:
- Archiwum Narodowe w Krakowie
- Österreichische Staatsarchiv
- Gmina Opatowiec - Wczoraj i dziś
- Na cmentarzu wojennym nr 251 w Ujściu Jezuickim odsłonięto tablicę pamiątkową o udziale żołnierzy chorwackich w walkach 1915 roku. Grzegorz Brożek
- Ambasador Republiki Chorwacji z witytą w Gręboszowie
- J. Drogomir, Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918)
- Poleglii w I wojnie światowej